Hà Lan: Bác sĩ hạn chế tối đa kê đơn kháng sinh

Thuốc kháng sinh là những loại thuốc giúp chống lại các bệnh nhiễm trùng. Nhưng hầu hết các bệnh nhiễm trùng đường hô hấp và nhiễm trùng đường ruột là do virus gây ra, do vậy, sử dụng các thuốc kháng sinh để chữa trị trong những trường hợp như vậy thường không có tác dụng. Trong cơ thể con người, có vi khuẩn “tốt” lẫn vi khuẩn “xấu” và mặt trái của thuốc kháng sinh là chúng sẽ tiêu diệt luôn cả các vi khuẩn “tốt”, làm suy yếu hệ thống miễn dịch của người bệnh.

Ngoài ra, thuốc kháng sinh có thể gây ra những tác dụng phụ có hại khác. Song điều đáng báo động nhất là việc lạm dụng thuốc kháng sinh, đặc biệt là kháng sinh phổ rộng (tiêu diệt nhiều loại vi khuẩn) sẽ dẫn đến tình trạng vi khuẩn kháng thuốc, hay nói nôm na là “lờn” thuốc.

Vi khuẩn kháng lại tất cả thuốc kháng sinh hay còn gọi là siêu vi khuẩn ngày càng đáng lo ngại trên toàn cầu. Tổ chức Hợp tác và phát triển kinh tế (OECD) cảnh báo đến năm 2050, 2,4 triệu người có thể tử vong vì siêu vi khuẩn ở các nước thành viên của tổ chức này và chi phí y tế để điều trị các bệnh do siêu vi khuẩn gây ra sẽ ở mức trung bình 3,5 tỉ đô la ở mỗi nước thành viên.

Tuy nhiên, Hà Lan đã kiểm soát tốt vấn đề này theo nhà vi trùng học Wouter Rottier ở Trung tâm y khoa thuộc Đại học Utrecht ở TP. Utrecht (Hà Lan). Ông cho biết tại Hà Lan, tỷ lệ tử vong ở các bệnh nhân nhiễm vi khuẩn kháng thuốc kháng sinh không cao hơn tỷ lệ tử vong ở các bệnh nhân nhiễm các vi khuẩn có thể điều trị bằng thuốc kháng sinh.

Thành công này phần lớn là nhờ chính sách kiểm soát nghiêm ngặt việc sử dụng thuốc kháng sinh. Điểm đến đầu tiên của người dân Hà Lan khi bị bệnh là bác sĩ gia đình (huisarts). Có khoảng 50.000 bác sĩ ở Hà Lan, trong đó bao gồm 25.000 bác sĩ gia đình.

Tuy nhiên, các bác sĩ gia đình Hà Lan rất hạn chế kê đơn thuốc và đặc biệt rất “bảo thủ” trong việc kê đơn thuốc kháng sinh. Họ thường khuyên bệnh nhân ở nhà nghỉ ngơi và dùng thuốc paracetamol và vitamin C nếu như bệnh nhân được chẩn đoán mắc các bệnh thông thường như cảm cúm, cảm lạnh. Những người nước ngoài sống ở Hà Lan có câu chuyện đùa như thế này: Nếu bạn bị gãy chân, bác sĩ ở Hà Lan sẽ khuyên bạn dùng paracetamol và ghé lại khám sau hai tuần nếu sức khỏe không cải thiện!

Các bác sĩ Hà Lan khuyến khích các bệnh nhân tự vượt qua các bệnh lặt vặt bằng sức đề kháng của cơ thể.

Trong trường hợp cần phải kê đơn kháng sinh cho bệnh nhân, các bác sĩ gia đình ở Hà Lan cũng ít khi kê đơn thuốc kháng sinh phổ rộng và thường sử dụng thuốc kháng sinh phổ hẹp để giúp tiêu diệt một loại vi khuẩn gây bệnh cụ thể.

Đối với các căn bệnh nặng và phức tạp hơn, các bác sĩ gia đình sẽ giới thiệu bệnh nhân đến bác sĩ chuyên khoa ở các bệnh viện. Trong trường hợp bệnh nhân từng điều trị ở một cơ sở y tế nước ngoài, họ sẽ bị cách ly cho đến khi xác định được chắn chắn rằng họ không bị nhiểm vi khuẩn kháng thuốc kháng sinh.

Một báo cáo của OECD vào năm 2017 cho biết các bác sĩ Hà Lan kê đơn thuốc kháng sinh ít nhất so với các bác sĩ ở 34 nước thành viên còn lại của OECD. Các bác sĩ Hà Lan chỉ kê gần 11 liều dùng kháng sinh hàng ngày cho 1.000 dân, thấp hơn mức trung bình 20,7 liều kháng sinh hàng ngày/1000 dân ở các nước OECD.

Nhờ vậy, tỷ lệ nhiễm một số dòng vi khuẩn kháng thuốc kháng sinh ở các bệnh viện tại Hà Lan là rất thấp. Chẳng hạn, một nghiên cứu vào năm 2012 cho thấy tỷ lệ bệnh nhân nhiễm một dòng tụ cầu vàng kháng methicillin  (MRSA) ở các bệnh viện Hà Lan chỉ là 1-2%, trong khi đó, tỷ lệ này ở các bệnh viện ở châu Âu ở mức trung bình 20-25%, cá biệt lên đến 50% ở Bồ Đào Nha.

MSRA là loại vi khuẩn có khả năng kháng lại một số thuốc kháng sinh thường được sử dụng trong điều trị nhiễm khuẩn tụ cầu bình thường. MRSA có thể xâm nhập sâu vào cơ thể gây nên các bệnh như nhiễm trùng xương, khớp, đường máu, van tim và phổi, có thể gây nguy hiểm đến tính mạng nếu không được điều trị kịp thời.

Hà Lan: Bác sĩ hạn chế tối đa kê đơn kháng sinh

• Tags
• Hà Lan
• Kê đơn kháng sinh
• Hạn chế